Bạn có thường xuyên gặp tình trạng nhìn mờ, nhìn nhòe, đặc biệt là khi nhìn vào các vật có đường nét thẳng như mép bàn, cửa sổ hay chữ viết? Bạn cảm thấy hình ảnh bị kéo dài, méo mó, thậm chí thấy một thành hai, dù đã đeo kính? Nếu câu trả lời là có, rất có thể bạn đang mắc loạn thị – một tật khúc xạ phổ biến nhưng lại chưa được nhiều người hiểu đúng và điều chỉnh kịp thời.

1. Loạn thị là gì?

      Loạn thị không phải là một bệnh lý, mà là một dạng tật khúc xạ của mắt, tương tự như cận thị hoặc viễn thị. Tình trạng này xảy ra khi bề mặt giác mạc (hoặc đôi khi là thủy tinh thể) không có độ cong đều, khiến ánh sáng đi vào mắt không thể hội tụ tại một điểm duy nhất trên võng mạc. Kết quả, người bị loạn thị sẽ nhìn thấy hình ảnh bị nhòe, mờ, hoặc bị biến dạng theo nhiều hướng.

Hình ảnh mắt bình thường và mắt bị loạn thị

2. Cơ chế gây loạn thị

     Ở người có mắt bình thường, giác mạc đóng vai trò như một thấu kính, giúp hội tụ ánh sáng chính xác tại một điểm trên võng mạc. Tuy nhiên, khi giác mạc có độ cong không đồng đều, chẳng hạn như cong hơn ở một hướng và dẹt hơn ở hướng khác,  ánh sáng sẽ bị chia tán, dẫn đến hiện tượng nhìn mờ, nhìn nhòe, và không rõ ràng.

     Một cách dễ hiểu, giác mạc bình thường giống như quả bóng đá (tròn đều), còn giác mạc của người bị loạn thị lại giống như quả bóng bầu dục – không đối xứng và gây sai lệch trong quá trình hội tụ ánh sáng.

3. Dấu hiệu nhận biết loạn thị

Hình ảnh so sánh mắt bị loạn thị

Các triệu chứng phổ biến của loạn thị bao gồm:

• Nhìn mờ, nhìn nhòe khi nhìn xa hoặc gần

• Hình ảnh méo mó, kéo dài hoặc "nhìn đôi"

• Khó đọc sách hoặc sử dụng máy tính trong thời gian dài

• Nhức mắt, mỏi mắt thường xuyên

• Đau đầu, đặc biệt là sau các hoạt động cần tập trung thị lực

• Nhạy cảm với ánh sáng

4. Nguyên nhân gây loạn thị

     Có nhiều nguyên nhân dẫn đến loạn thị, trong đó phổ biến nhất là:

● Loạn thị bẩm sinh

     Đây là nguyên nhân phổ biến nhất. Trẻ có thể sinh ra với giác mạc không đều. Tình trạng này có thể ổn định hoặc thay đổi chậm theo thời gian.

● Do chấn thương hoặc phẫu thuật mắt

     Các tổn thương giác mạc, vết sẹo hoặc hậu quả của một số cuộc phẫu thuật (như mổ đục thủy tinh thể, ghép giác mạc...) có thể làm biến dạng bề mặt giác mạc, gây loạn thị.

● Bệnh lý giác mạc

      Một số bệnh lý như giác mạc chóp (keratoconus) – khiến giác mạc mỏng dần và lồi ra hình chóp – là nguyên nhân nghiêm trọng gây loạn thị nặng, kèm theo giảm thị lực đáng kể.

5. Các phương pháp chẩn đoán loạn thị

      Để chẩn đoán chính xác, bạn cần thực hiện các kiểm tra chuyên sâu tại cơ sở nhãn khoa uy tín:

• Đo khúc xạ mắt bằng máy tự động hoặc đo tay

• Kiểm tra thị lực với bảng chữ

• Soi bóng đồng tử để đánh giá độ cong giác mạc

• Đo bản đồ giác mạc (corneal topography) nếu nghi ngờ bệnh lý giác mạc chóp

     Việc phát hiện sớm loạn thị giúp bạn điều chỉnh kịp thời, ngăn ngừa suy giảm thị lực lâu dài.

6. Cách điều chỉnh loạn thị

     Tin vui là loạn thị hoàn toàn có thể được điều chỉnh để cải thiện chất lượng thị lực. Các phương pháp phổ biến bao gồm:

● Đeo kính gọng

     Loại kính có tròng được thiết kế riêng theo độ loạn, giúp tái tạo lại hình ảnh rõ nét.

● Kính áp tròng

     Kính áp tròng mềm chuyên biệt hoặc kính cứng (RGP) được dùng để điều chỉnh độ cong bất thường của giác mạc.

● Phẫu thuật khúc xạ

     Phẫu thuật LASIK, Femto LASIK hoặc SMILE là các kỹ thuật hiện đại giúp điều chỉnh bề mặt giác mạc, khắc phục loạn thị triệt để với điều kiện giác mạc đủ độ dày và không mắc bệnh lý nền.

7. Loạn thị có phòng ngừa được không?

     Loạn thị bẩm sinh không thể phòng ngừa, nhưng bạn hoàn toàn có thể làm chậm quá trình tiến triển và giảm nguy cơ biến chứng bằng cách:

• Khám mắt định kỳ, ít nhất 1–2 lần/năm

• Chăm sóc mắt đúng cách, nghỉ ngơi hợp lý khi dùng thiết bị điện tử

• Bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn, ánh nắng, chất kích ứng

• Bổ sung dưỡng chất tốt cho mắt: vitamin A, omega-3, lutein...

8. Khi nào nên đi khám?

     Nếu bạn nhận thấy những biểu hiện nhìn mờ, nhìn nhòe, hoặc thị lực giảm dần dù đã đeo kính đúng số, hãy sớm đến khám tại các bệnh viện chuyên khoa mắt. Việc chần chừ có thể khiến tình trạng loạn thị trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt nếu nguyên nhân xuất phát từ bệnh lý giác mạc.

9. Đừng để loạn thị cản trở cuộc sống của bạn

     Dù là học tập, làm việc hay giải trí, thị lực rõ ràng luôn là điều kiện tiên quyết để tận hưởng cuộc sống trọn vẹn. Việc điều chỉnh loạn thị kịp thời không chỉ giúp bạn nhìn rõ hơn mà còn giảm thiểu các triệu chứng đau đầu, mỏi mắt và căng thẳng thị giác kéo dài.

Kết luận

     Loạn thị tuy phổ biến nhưng lại dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với các tật khúc xạ khác. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều chỉnh sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc thị lực. Nếu bạn đang gặp các vấn đề nhìn mờ, nhìn nhòe, đừng chần chừ, hãy chủ động đến cơ sở y tế chuyên khoa để được kiểm tra và điều trị kịp thời

     Tại Bệnh viện Mắt Tây Nguyên, chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên hành trình chăm sóc và bảo vệ thị lực. Với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và dịch vụ tận tâm, chúng tôi cam kết mang đến cho bạn giải pháp hiệu quả và an toàn nhất.

     Tư vấn miễn phí qua số điện thoại: 0942.07.76.76